Temat zatrudniania adwokatów na umowę o pracę budzi w środowisku prawniczym gorące dyskusje. Obecnie obowiązujące przepisy zabraniają adwokatom pozostawania w stosunku pracy, co dla wielu jest przestarzałym i szkodliwym ograniczeniem. Przyjrzyjmy się bliżej tej kwestii i poznajmy argumenty zwolenników zmiany.
Obecna sytuacja prawna adwokatów
Zgodnie z ustawą Prawo o Adwokaturze, adwokat nie może pozostawać w stosunku pracy. Ten zakaz obowiązuje od 1997 roku i do dziś budzi kontrowersje. Wielu adwokatów uważa, że przepis ten jest niepotrzebny i szkodliwy, a nawet niezgodny z Konstytucją.
Brak możliwości zatrudnienia na umowę o pracę zmusza adwokatów do korzystania z umów cywilnoprawnych, co pozbawia ich podstawowej ochrony, jaką zapewnia prawo pracy. To sprawia, że adwokaci są prawdopodobnie ostatnią grupą zawodową, która nie może korzystać z przywilejów wynikających ze stosunku pracy.
Twój adwokat w Katowicach może wykonywać swój zawód w kancelarii adwokackiej, w zespole adwokackim oraz w spółce osobowej. Konsekwencją tego przepisu jest to, że adwokat, który chciałby świadczyć usługi prawne w ramach stosunku pracy, ma dwie opcje: albo zmienić samorząd (zostać radcą prawnym, który może wykonywać swój zawód w ramach stosunku pracy, pod warunkiem, że nie jest obrońcą w sprawach karnych), albo zawiesić swoje prawo do wykonywania zawodu.
Porównanie z radcami prawnymi
Interesujące jest porównanie sytuacji adwokatów z radcami prawnymi. Kodeks Etyki Radców Prawnych również nakazuje radcom prawnym być niezależnymi, rozumiejąc przez to niezależność od jakichkolwiek wpływów na merytoryczne stanowisko w sprawie. Jednocześnie radcowie prawni mogą pozostawać w stosunku pracy.
Konsekwencje zakazu dla adwokatów
Zakaz zatrudniania adwokatów na umowę o pracę niesie ze sobą poważne konsekwencje. Przede wszystkim adwokaci nie mają prawa do urlopów czy zwolnień lekarskich. W przypadku ciężkiej choroby, która uniemożliwia wykonywanie pracy przez dłuższy czas, adwokat może zostać bez środków do życia.
Sytuacja ta jest szczególnie trudna dla rodziców. Adwokaci de facto nie korzystają z jakiejkolwiek ochrony w zakresie rodzicielstwa. W przypadku ciąży współpraca może zostać rozwiązana z dnia na dzień. Brak jest też możliwości korzystania z przepisów przewidzianych dla rodziców w kodeksie pracy.
W praktyce wielu adwokatów świadczących usługi w korporacjach czy większych kancelariach prawniczych wykonuje swoją pracę w sposób przypominający stosunek pracy. Spełniają oni wszystkie przesłanki z art. 22 § 1 Kodeksu pracy, wykonując pracę określonego rodzaju na rzecz pracodawcy, pod jego kierownictwem oraz w miejscu i czasie wyznaczonym przez pracodawcę.
Dylematy związane z niezależnością adwokata
Jednym z głównych argumentów przeciwko zatrudnianiu adwokatów na umowę o pracę jest kwestia niezależności. Zgodnie z Kodeksem Etyki Adwokackiej, każdy adwokat, bez względu na formę zatrudnienia, powinien wykonywać swój zawód w sposób niezależny. Jednak, jak zauważa dr Wojciech Zomerski, norma prawna nie zawsze opisuje rzeczywistość. Można wyobrazić sobie adwokata, który jest zatrudniony w ramach samozatrudnienia, ale pozostaje całkowicie podporządkowany swoim rzeczywistym przełożonym.
Petycja o zmianę przepisów
W odpowiedzi na tę sytuację, adwokat Bartosz Kwiatkowski przygotował petycję do marszałka Sejmu, Szymona Hołowni. Celem petycji jest pilne podjęcie działań legislacyjnych w celu wykreślenia z ustawy Prawo o Adwokaturze artykułu 4b ust. 1, który zakazuje adwokatom pozostawania w stosunku pracy. Petycja argumentuje, że zmiana ta wpłynie pozytywnie na sytuację rodzin adwokackich, umożliwi rodzicom obojga płci pełne zaangażowanie w wychowywanie dzieci, a także poprawi sytuację adwokatów samotnie wychowujących dzieci. Ponadto zmiana ta może przynieść korzyści dla budżetu państwa poprzez wzrost dochodów z tytułu składek na ubezpieczenia społeczne.
Argumenty za zmianą przepisów
Zwolennicy zmiany przepisów podkreślają, że umowa o pracę to najbezpieczniejsza dla pracownika forma wykonywania pracy. Daje ona dostęp do szerokiego zakresu praw socjalnych, których obecnie adwokaci są pozbawieni. Mecenas Kwiatkowski argumentuje, że umowa o pracę nie ogranicza niezależności adwokata bardziej niż umowa zlecenie. Wskazuje, że pozycja pracownika na umowie o pracę jest o wiele mocniejsza niż w przypadku umowy zlecenia, z której można być zwolnionym z dnia na dzień.
Obawy przeciwników zmiany
Część środowiska adwokackiego obawia się, że umowa o pracę mogłaby wpłynąć na adwokacką niezależność i wolność. Jednak zwolennicy zmiany argumentują, że istniejące przepisy o tajemnicy adwokackiej oraz RODO już teraz zabezpieczają klientów i nie pozwalają, aby ktokolwiek mógł wpływać na ich sprawę. Dyskusja na temat umowy o pracę dla adwokatów trwa, a środowisko prawnicze jest podzielone. Niemniej, wydaje się, że coraz więcej adwokatów opowiada się za zmianą obecnych przepisów, widząc w tym szansę na poprawę swojej sytuacji zawodowej i życiowej.
Tekst promocyjny
Sprawdź zarobki w poszczególnych zawodach
