Dochód a przychód – czym się różnią? Ile płaci przedsiębiorca?

Wiele osób nie do końca potrafi dostrzec, czym różni się od siebie dochód a przychód. Te dwa pojęcia wbrew pozorom nie oznaczają tego samego – i warto to rozumieć przed podpisaniem umowy o pracę czy rozliczeniem podatku. Sprawdź, czy rozumiesz różnice!

Dochód a przychód – oba słowa odnoszą się do przepływów pieniężnych, jakie osiąga osoba prywatna bądź przedsiębiorca, ale niekoniecznie nawiązują do jego rzeczywistej sytuacji ekonomicznej. Rozróżnienie tych pojęć jest ważne nie tylko dla obliczenia faktycznie uzyskiwanych zarobków czy sumy płaconych podatków dochodowych, ale również do obliczania zdolności kredytowej, rentowności inwestycji czy sytuacji ekonomicznej firmy. Przychód powoduje powstanie obowiązku podatkowego chyba, że rozliczasz się według ryczałtu.

Czym jest przychód?

W największym skrócie przychód to środki, które otrzymuje przedsiębiorstwo czy osoba prywatna. Jego uzyskanie automatycznie związane jest z koniecznością naliczenia (i najczęściej opłacenia należnego podatku). Sprzedając oferowane przez siebie produkty czy usługi, otrzymujemy pieniądze, które są właśnie przychodem – dopóki nie odejmie się od nich kosztów uzyskania przychodu i nie opłaci się należnego podatku dochodowego. Pod względem księgowym jest to na tyle skomplikowane, że do dochodu – od którego naliczane jest zobowiązanie podatkowe – zaliczane są również kwoty należne (na wystawionych fakturach), które jeszcze nie zostały opłacone.

Kwota przychodu – co mówi o kondycji finansowej?

Tak naprawdę trudno o wyciąganie dalekosiężnych wniosków, dysponując jedynie danymi o przychodzie przedsiębiorcy czy osoby prywatnej. Wysokie kwoty czy nawet nadwyżka przychodów niekoniecznie muszą przekładać się na wysokie dochody, czy dobrą marżowość przedsiębiorstwa. I odwrotnie – firmy o niskim dochodzie niekoniecznie muszą być mało rentowne, ponieważ może okazać się, że mają niskie koszty ich uzyskania i są wysokomarżowe. W zależności więc od oferowanych towarów czy usług sytuacja finansowa przedsiębiorstw o podobnym przychodzie musi być diametralnie różna. Z drugiej strony uzyskiwanie wysokich przychodów może wskazywać na drzemiący w spółce potencjał, np. po ograniczeniu wydatków.

Czym jest koszt uzyskania przychodu?

Wygenerowanie danego przychodu nierozłącznie wiąże się z pewnymi wydatkami. Trzeba zatrudnić pracowników, kupić półprodukty i materiały, opłacić energię elektryczną, wypromować produkt bądź usługę. Może okazać się konieczny wynajem obiektu, a niekiedy również dojazd do klienta. Oczywiście nie wszystkie poniesione przez przedsiębiorcę wydatki pomniejszą kwotę podatku, a jedynie te, które są wyszczególnione w przepisach. Ustawa o podatku dochodowym w art. 23 przedstawia katalog wydatków podlegających odliczeniu. Koszty uzyskania przychodu dotyczą również podatników indywidualnych, którzy mogą odliczyć m.in. dojazd do pracy czy materiały niezbędne do jej poprawnego wykonywania.

Przychód a dochód – czym jest dochód?

Czym jest wiec dochód? Najprościej rzecz ujmując, jest to różnica pomiędzy przychodem a całością wydatków niezbędnych do jego osiągnięcia, innymi słowy jest to przychód pomniejszony o wydatki niezbędne do jego uzyskania. Aby mówić o dochodzie, przychody muszą przewyższać środki wydane na ich uzyskanie. Same dochody dzielą się na dwie kategorie – brutto i netto. O dochodach brutto mówimy, gdy przychody są wyższe od wydanych środków przed opodatkowaniem, natomiast wartości netto osiągane są, gdy po opłaceniu podatków nadal pozostaje nadwyżka finansowa. Jest to tzw. zysk „na czysto”, który zostaje do dyspozycji przedsiębiorstwa czy osoby prywatnej. To właśnie dochód netto jest najlepszym wskaźnikiem kondycji finansowej firmy w danym okresie.

Dochód a przychód – jak obliczyć dochód?

Z obliczeniem przychodów zwykle nie ma problemów – to po prostu wszystkie środki netto, czyli bez doliczanego podatku VAT (od towarów i usług). Nie wlicza się do tego skont, bonifikat czy zwróconych produktów. Źródła przychodów sumuje się w odniesieniu do konkretnego okresu – miesiąca, kwartału czy roku. W przypadku dochodu jest trochę trudniej. Nie tylko bowiem należy wziąć pod uwagę już wykorzystane środki, które należało ponieść, aby wytworzyć produkt czy usługę o określonej wartości, ale również podatek, który dopiero zostanie opłacony – niekiedy wraz z zamknięciem roku podatkowego.

Kiedy mówimy o stracie? Czy zawsze oznacza kłopoty?

Strata to sytuacja, w której wydatki związane z wyprodukowaniem jakiejś rzeczy lub wyświadczeniem danej usługi przewyższają osiągnięte zyski. Mówimy wtedy o ujemnym wyniku finansowym przedsiębiorstwa. Nie zawsze musi jednak oznaczać, że przedsiębiorstwo jest źle zarządzane albo nie rokuje dobrze na przyszłość. Często strata jest odnotowywana na skutek dużych inwestycji w celu osiągnięcia przychodów w przyszłości. Dlatego dochód czy strata nie powinny być jedynym – oderwanym od reszty – czynnikiem przy podejmowaniu decyzji inwestycyjnych czy sprawdzania kondycji finansowej firmy.

Uzyskany przychód i dochód u osoby prywatnej

Nie każdy prowadzi własny biznes, a miliony osób jest zatrudnionych w ramach umowy o pracę. W tym wypadku również mamy do czynienia z przychodem i dochodem. Ten pierwszy oznacza środki płacone przez pracodawcę, w zamian za wykonywaną pracę. Od nich jednak odejmowana jest zaliczka na podatek dochodowy, a sam PIT rozliczany jest wraz z końcem roku podatkowego. Dopiero po potrąceniu wszystkich należności, mówimy o dochodzie, czyli kwocie „na czysto”, pozostającej do dyspozycji pracownika. Warto odróżniać więc te zagadnienia, aby uniknąć rozczarowania w postaci znacznie niższych zarobków niż te, o których mowa w umowie o pracę.

Uzyskiwane przychody i dochody – dlaczego to ważne?

Różnice pomiędzy wysokością dochodu i uzyskiwanymi przychodami są ważne nie tylko do obliczenia podatku dochodowego czy innych obciążeń majątkowych, ale także do rozeznania się w kondycji finansowej firmy. Dzięki sprawdzeniu dochodu i przychodu firmy (zwłaszcza dochodu netto) właściciel, zarządzający oraz inwestorzy są w stanie szybko uzyskać dokładne informacje dotyczące marżowości, perspektyw czy zbilansowania działalności konkretnego przedsiębiorstwa. Pozwala na podjęcie planów dotyczących dalszych inwestycji, bazując na już uzyskiwanych dochodach, zdolności kredytowej i marżowości prowadzonej działalności gospodarczej. Nie bez powodu jest tak ważne rozróżnić przychód od dochodu.

To, jakie się udaje uzyskać firmie dochody, ma bezpośredni wpływ na jej kondycję finansową i perspektywy. Warto więc wiedzieć, czym jest różnica między przychodem a dochodem, by rozeznać się w sytuacji finansowej firmy. Również w budżecie osobistym uzyskany dochód oznacza środki, które mamy realnie do dyspozycji.