Jak zostać kontrolerem ruchu lotniczego?

Chcesz zostać kontrolerem ruchu lotniczego? Nie wiesz, na czym polega rekrutacja na to stanowisko? Jakie kwalifikacje trzeba mieć, aby pracować w wieży kontroli lotów? Wyjaśniamy i odpowiadamy.

Praca kontrolera lotów z pewnością jest trudna, stresująca i odpowiedzialna. Nie każdy poradziłby sobie ze świadomością, że odpowiada za bezpieczeństwo ruchu lotniczego oraz za zdrowie i życie pasażerów samolotów. Zaletą tego stanowiska jest prestiż i wysokie zarobki. Jak zostać kontrolerem ruchu lotniczego? Jakie predyspozycje i wykształcenie powinni mieć kandydaci ubiegający się o zatrudnienie? Odpowiedzi znajdziesz w dalszej części artykułu.

Na czym polega praca kontrolera lotów cywilnych?

Kontroler żeglugi powietrznej czuwa nad przebiegiem lotu, począwszy od momentu kołowania samolotu po płycie lotniska, a skończywszy na lądowaniu i zaparkowaniu maszyny. Pilnuje, aby samoloty nie zderzyły się ze sobą w powietrzu ani z pojazdami naziemnej obsługi lotniska. W tym celu kontroler utrzymuje łączność radiową z pilotami. Monitoruje położenie samolotów w powietrzu przy pomocy zapisu radaru na monitorze. Sprawdza ruch na płycie lotniska. Naprowadza pilotów na odpowiedni poziom w powietrzu oraz na bezpieczny pas do lądowania. Organizuje lądowanie awaryjne i wzywa służby ratownicze.

Dobry kontroler lotów, czyli jaki?

Kontroler lotów powinien wyraźnie i głośno mówić. Nie dopuszczalna jest mowa niewyraźna bądź wada wymowy. Konieczna jest też biegła znajomość języka angielskiego w mowie i piśmie, a najlepiej także innego obcego języka. Poza tym istotny jest dobry stan zdrowia fizycznego i psychicznego, w tym dobry wzrok i brak przewlekłych chorób. Bardzo ważna jest odporność na stres oraz umiejętność szybkiej i prawidłowej reakcji na potencjalnie niebezpieczne sytuacje.

Jak zostać kontrolerem ruchu lotniczego?

Do tej specyficznej profesji przygotowuje Polska Agencja Żeglugi Powietrznej podczas intensywnego szkolenia, które trwa niemal 2 lata. Ponadto instytucja ta egzaminuje kursantów, a potem zatrudnia ich i pomaga im znaleźć stanowisko operacyjne na konkretnym lotnisku. Na wstępną rozmowę kwalifikacyjną mogą zgłosić się osoby, które:

• mają co najmniej średnie wykształcenie i świadectwo dojrzałości;
• znają biegle język angielski i polski;
• posiadają pełnię praw publicznych;
• mają dobry stan zdrowia;
• mają prawidłową wymowę.

Na czym polega rekrutacja na stanowisko kontrolera?

Rekrutacja i szkolenie dzieli się na kilka etapów:

• rozmowa kwalifikacyjna;
• testy z języka angielskiego;
• testy predyspozycyjne FEAST, sprawdzające logiczne myślenie, wyobraźnię przestrzenną, spostrzegawczość, odporność na stres i umiejętność prawidłowej oceny sytuacji;
• szkolenie teoretyczne i warsztaty praktyczne na symulatorze (trwające ok. 13 tygodni);
• sesja egzaminacyjna teoretyczna i egzamin praktyczny na licencję praktykanta;
• praktyki na wieży kontroli, tzw. OJT (ok. 10 miesięcy);
• końcowy egzamin kwalifikacyjny.

Chcesz zostać kontrolerem lotów? Zgłoś się na szkolenie do PAŻP

Uczestnicy kursu omawiają przykłady niebezpiecznych sytuacji w przestrzeni powietrznej i na lotnisku. Kursanci i trenerzy analizują również znane z historii katastrofy lotnicze, spowodowane błędem na wieży kontroli.  Szkolenie praktyczne kończy się egzaminem końcowym o randze egzaminu państwowego. Pozytywny wynik jest gwarancją otrzymania licencji i stanowiska kontrolera lotów cywilnych. Jednak, w wyniku ścisłych reguł rekrutacyjnych, ostatecznie licencję otrzymuję zaledwie kilkanaście osób. Koszt wyszkolenia licencjonowanego kontrolera wynosi powyżej 600 tysięcy złotych. 

Predyspozycje są równie ważne, jak uzyskanie licencji

Marzysz o tym, aby pracować na więzy kontrolnej na lotnisku? Wyobraź sobie, że od twoich decyzji zależy, czy pasażerowie samolotu dotrą bezpiecznie do celu swej podróży. Zawód kontrolera żeglugi powietrznej jest jedną z najtrudniejszych profesji. Oprócz znajomości przepisów ruchu lotniczego i obsługi urządzeń kontroli lotów, wymagane są określone cechy osobowości. Kontroler nie może być osobą nerwową ani flegmatyczną. Musi potrafić opanować różne kryzysowe sytuacje, a w razie potrzeby pomóc pilotowi poradzić sobie z awarią samolotu.

Zalety i wady pracy na wieży kontroli lotów

Zaletą jest prestiż zawodu, pewna misja i wyzwanie, a także wysokie zarobki. Wadą tego zawodu jest konieczność pracy pod presją i olbrzymia odpowiedzialność. Ponadto pracę tę wykonywać mogą tylko osoby z dobrym stanem zdrowia oraz kondycją fizyczną i psychiczną. Wielu kontrolerów ruchu lotniczego ma różne aktywne pasje i zainteresowania, które pomagają im zachować zdrowie i odreagować stres.

5,5 godziny pracy, a w przerwie siłownia i słuchanie muzyki

Czas pracy cywilnego kontrolera ruchu lotniczego to 30 godzin tygodniowo. Dyżur kontrolera trwa 7,5 godziny, przy czym po 2 godzinach pracy kontroler ma godzinę przerwy. W sumie na każdy dyżur przypada 2 godziny przerwy na regenerację. Wówczas pracownik może się zdrzemnąć, zrelaksować na siłowni, czy zjeść posiłek. W każdej wieży znajdują się pomieszczenia na odpoczynek kontrolerów. Na dużych lotniskach pracują oni w grupach i odpoczywają na zmianę. Na małych lotniskach, zwłaszcza w nocy, zdarzają się pojedyncze dyżury.

Jak wyglądają zarobki kontrolerów lotów?

Przed pandemią kontrolerzy ruchu lotniczego zarabiali – w zależności od doświadczenia i natężenie ruchu – od 10 tys. złotych brutto do 35 tys. złotych brutto miesięcznie. Pandemia ograniczyła podróże lotnicze. PAŻP utrzymywała wówczas kontrolerów, przez co podupadła jej kondycja finansowa. Efektem było wprowadzenie w 2021 roku nowego regulaminu wynagradzania, który wywołał falę strajków na lotniskach. Po porozumieniu PAŻP ze związkiem zawodowym kontrolerów, utrzymano wysokość zarobków i zwiększono je o wartość inflacji.

Ile zarabia kontroler ruchu lotniczego?

Wynagrodzenie w trakcie praktyk OJT wynosi około 15 tys. zł. brutto miesięcznie. Początkujący licencjonowany kontroler zarabia około 20 tys. brutto na miesiąc. Pensja kontrolerów obejmuje kwotę bazową, dodatek stażowy, dodatek operacyjny, funkcyjny i za pracę w nocy oraz premię. W praktyce zarobki są zróżnicowane. Zależą od stażu i tego, czy kontroler pracuje na niewielkim lotnisku czy też w dużym, międzynarodowym porcie.

Wiesz już, jak zostać kontrolerem ruchu lotniczego i z czym wiąże się praca w tym zawodzie. Nabór na szkolenia w PAŻP odbywa się dwa razy w roku. Powodzenia!