Urlop na żądanie może wziąć każda osoba zatrudniona na umowę pracę. Temat ten wciąż jednak budzi wiele kontrowersji zarówno wśród pracowników, jak i pracodawców. Pracownik i pracodawca powinni znać prawne zawiłości związane z urlopem na żądanie. Ile dni przysługuje pracownikowi? Co jeszcze warto wiedzieć o urlopie na żądanie? Dowiedz się więcej!
Zapisy o urlopie na żądanie zostały sprecyzowane w prawie pracy w art. 1672 Kodeksu pracy. Przepisy zostały wprowadzone dlatego, że pracownik nie zawsze może zaplanować, kiedy pilnie potrzebny mu będzie dzień wolny. Zdarzają się sytuacje losowe, które zmuszają pracownika do wzięcia niespodziewanego dania wolnego. Urlop na żądanie jest wtedy najlepszym rozwiązaniem. Pracodawca oraz pracownik powinni dokładnie prawo związane z urlopem na żądanie. Kiedy można wziąć urlop na żądanie? Ile dni przysługuje? Tego wszystkiego dowiesz się z naszego artykułu!
Czym jest urlop na żądanie?
Definicja urlopu na żądanie znajduje się w Kodeksie pracy. To z tego dokumentu warto brać wszystkie informacje dotyczące stosunku pracy. Informacji dotyczących urlopu na żądanie należy szukać w rozdziale I „Urlopy wypoczynkowe”, w dziale siódmym „Urlopy pracownicze”, art. 1672 Kodeksu pracy. Urlop na żądanie odnosi się do osób, które są w stosunku pracy, czyli świadczą pracę na podstawie umowy o pracę. Jeżeli dany pracownik świadczy pracę na podstawie umowy zlecenie lub umowy o dzieło, to nie może on wziąć urlopu na żądanie. W przypadku tych umów konieczne będzie ustalenie nieobecności ze zleceniodawcą.
Sama definicja urlopu na żądanie nie jest do końca sprecyzowana. W jego przypadku stosuje się pewne standardy odnośnie przeznaczenia. Przede wszystkim urlop ten powinien być wykorzystywany tylko w sytuacjach awaryjnych. Oznacza to, że należy go brać tylko wtedy, kiedy nie ma możliwości przewidzenia tego, że pracownik będzie potrzebował dnia wolnego. Każdemu pracownikowi mogą przydarzyć się sytuacje, w których z jakiegoś nieprzewidzianego powodu będzie on musiał wziąć dzień wolny, dlatego właśnie funkcjonuje urlop na żądanie, który jest wyjątkowo dużym ułatwieniem dla pracownika.
Pracownik nie musi przedkładać przed pracodawcą specjalnego wniosku o urlop na żądanie. Nie oznacza to jednak, że nie ma on obowiązku poinformowania pracodawcy, o tym, że chce on wziąć ten rodzaj urlopu. Pracownik musi poinformować pracodawcę o tym, że potrzebuje urlopu na żądanie. Ile dni przysługuje? Każdemu pracownikowi przysługuje 4 dni urlopu na żądanie w ciągu roku. Pracodawca ma prawo nie udzielić pracownikowi urlopu, jeżeli zaburzy to pracę całej firmy. Jak widać urlop na żądanie to dosyć skomplikowany rodzaj nieobecności w pracy, pewne rzeczy wymagają więc uszczegółowienia, którego podjęliśmy się w dalszej części artykułu.
Ile dni urlopu na żądanie przysługuje pracownikowi?
W art. 1672 Kodeksu pracy znajduje się informacja o tym, ile dni urlopu na żądanie przysługuje pracownikowi w roku kalendarzowym. Niezależnie od liczby pracodawców, u których pracownik pracował w danym roku, przysługuje 4 dni urlopu na żądanie. Pracodawca jest zobowiązany do udzielenia urlopu na żądanie pracownika. Jeżeli zatrudniony nie pojawi się w pracy po wykorzystaniu przysługujących dni, to może to zostać uznane za naruszenie obowiązków pracowniczych. 4 dni urlopu na żądanie jest niezależne od stażu pracy i ilości pracodawców. Dni te mogą zostać wykorzystane osobno lub następować po sobie. Sam Urlop na żądanie nie znajduje się na liście planowanych urlopów. Przyjęło się, że pracownik powinien poinformować pracodawcę o potrzebie wzięcia urlopu ustnie, mailowo lub telefonicznie najpóźniej do końca dnia, w którym nastąpiła nieobecność. Pracownik musi zgłosić swoją nieobecność, jeżeli pracownik tego nie zrobi, to może się to skończyć poważnymi konsekwencjami, w najgorszym wypadku może to doprowadzić nawet do zwolnienia z pracy. Z żądania udzielenia urlopu powinno się korzystać w ostateczności.
Urlop na żądanie – ile dni pod rząd może wziąć pracownik?
Najczęściej płatny urlop na żądanie dotyczy tylko jednego dnia. Zdarzają się jednak sytuacje, w których zaistnieje konieczność wzięcia kilku dni nieprzewidzianego wolnego. Tak również można wykorzystać urlop na żądanie. Ile dni można wziąć pod rząd? Pracownik może wykorzystać wszystkie przysługujące mu dni urlopu na żądanie. Taka konieczność nie występuje często, ale w niektórych sytuacjach może się zdarzyć. Przykładem może być przełożony o kilka dni lot samolotu, którym pracownik wraca z wakacji. Należy pamiętać jednak o tym, że dni na żądanie są ograniczone, dlatego pracownik nie powinien pochopnie korzystać z możliwości, którą daje mu prawo.
Czy pracodawca może odmówić urlopu na żądanie?
Zgodnie z art. 167 Kodeksu pracy pracodawca ma obowiązek udzielenia urlopu na żądanie pracownikowi. Pracownik jest za to zobowiązany do poinformowania o żądaniu już w pierwszym dniu nieobecności. Termin urlopu wybiera pracownik, a więc nie musi on być wcześniej zgłaszany, jak w przypadku urlopu wypoczynkowego. Urlop na żądanie jest częścią urlopu wypoczynkowego. Jeżeli jeden z czterech dni urlopu na żądanie zostanie wykorzystany, to zmniejszy się wymiar urlopu wypoczynkowego. Pracodawca zobowiązany jest do udzielenia urlopu, jeżeli pracownik skutecznie go o nim poinformował. W nielicznych przypadkach pracodawca może jednak odmówić udzielenia urlopu. Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 28 października 2009 r., II PK 123/09, LEX nr 551056; orzekł, że pracodawca w szczególnych okolicznościach może odmówić UnŻ. Sprecyzowano, że chodzi tutaj o wyjątkowe okoliczności związane z prawidłowym działaniem przedsiębiorstwa.
Urlop na żądanie a urlop wypoczynkowy
Pracownikowi zatrudnionemu na pełen etat przysługuje pula 20 lub 26 dni urlopu wypoczynkowego. Liczba tych dni jest zależna od stażu pracy. Urlop na żądanie wbrew powszechnej opinii nie daje dodatkowych dni wolnego. Wykorzystane dni takiego urlopu są zabierane z przysługującego pracownikowi urlopu wypoczynkowego. Jeżeli pracownik wykorzystał wszystkie dni urlopowe, to pracodawca może odmówić mu żądania urlopu. Podobnie w sytuacji, gdy pracownik nie nabył jeszcze prawa do urlopu wypoczynkowego.
Urlop na żądanie a świadectwo pracy
Jeżeli chodzi o urlop na żądanie, to znaczenie ma rok kalendarzowy. Nie ma znaczenia, u ilu pracodawców zatrudniony był pracownik, gdy chce wziąć urlop na żądanie. Informacja o wykorzystanych dniach musi znaleźć się na świadectwie pracy. Jeżeli pracownik wykorzysta dni urlopu na żądanie u pracodawcy, u którego pracował przez pół roku i zmieni pracę, to u kolejnego pracodawcy będzie mógł wykorzystać jedynie dwa pozostałe dni.
Czy urlop na żądanie przechodzi na następny rok?
Kolejna ważna kwestia dotycząca urlopu na żądanie. Ile dni może wziąć pracownik, już określiliśmy w poprzedniej części tekstu, ale ważne jest jeszcze to, czy urlop przechodzi na następny rok. Urlop na żądanie nie kumuluje się, jeżeli pracownik nie wykorzystał urlopu, to po 1 stycznia staje się on zwykłym urlopem zaległym.
Czy urlop na żądanie jest płatny?
Urlop na żądanie jest traktowany tak jak urlop wypoczynkowy. Jest on więc urlopem płatnym. Pracownik otrzymuje wynagrodzenie za pobyt na tego rodzaju urlopie. Nagła potrzeba wzięcia urlopu nie wpłynie więc na ostateczne miesięczne wynagrodzenie zatrudnionego, co jest bardzo korzystne.
Czy pracownik musi podawać powód urlopu?
Pracownik nie ma obowiązku podawania powodu urlopu na żądanie pracodawcy. Należy jednak zaznaczyć, że nieokreślenie powodu nieobecności może mieć zły wpływ na relację z pracodawcą, dlatego warto podać przyczynę. Dzięki temu zatrudniony może uniknąć negatywnego spojrzenia pracodawcy na jego osobę. Nie trzeba więc podawać powodu, ale warto to zrobić.
Kiedy zgłosić urlop na żądanie?
Nie jest do końca sprecyzowane, kiedy należy zgłosić urlop na żądanie. Powinno to się jednak odbyć jeszcze przed rozpoczęciem pracy danego dnia. Można to również zrobić dzień wcześniej. Zgłoszenie chęci wzięcia urlopu na żądanie jeszcze przed rozpoczęciem pracy daje pracodawcy możliwość przeorganizowania dnia pracy. Dzięki temu pracownik nie powinien uzyskać odmowy ze strony pracodawcy ze względu na wyjątkowe okoliczności. Takie działanie będzie też dobrze przyjęte przez pracodawcę, dlatego naprawdę warto zgłaszać potrzebę urlopu z pewnym wyprzedzeniem.
Jeżeli w wyniku sytuacji losowej, pracownik musi wziąć nieplanowany urlop, to bardzo korzystny będzie urlop na żądanie. Ile dni może trwać, określiliśmy w powyższym artykule. Żądanie urlopu należy wykorzystywać tylko w ostateczności, dlatego nie powinno się go nadużywać.
Sprawdź zarobki w poszczególnych zawodach
