Osoby młodociane też mają swoje potrzeby. Rodzice nie zawsze są w stanie je spełnić. Dlatego właśnie nieletni chcą podejmować pracę zarobkową po szkole lub w okresie wakacyjnym. Nie każda osoba małoletnia może jednak podjąć legalną pracę zarobkową. Od ilu lat można pracować? Sprawdź już teraz!
Dużo niepełnoletnich osób chce podjąć pracę zarobkową w czasie wolnym. Jedni chcą odciążyć rodziców, inni chcą zarobić pieniądze na własne potrzeby. Nie każdy młodociany może jednak zostać pracownikiem. Wszystko zależy tutaj od osiągniętego wieku. Pracodawcy mogą zatrudniać młodocianych, ale wiek jest tutaj najważniejszym kryterium. Od ilu lat można pracować? Tego dowiesz się z naszego artykułu!
Kim jest pracownik młodociany?
Pracownik młodociany według Kodeksu pracy to osoba, która ukończyła 15 lat, ale nie ma jeszcze 18 lat. Młodocianych można zatrudniać pod warunkiem, że ukończyli oni szkołę podstawową oraz mają świadectwo lekarskie, które stwierdza, że praca nie zagraża ich zdrowiu. Jeżeli młodociany nie ukończył szkoły podstawowej i nie ma skończonych 15 lat, to może on zostać zatrudniony tylko w celu przygotowania zawodowego, czyli przyuczenia do wykonywania pracy. Jeżeli osoba, która skończyła szkołę podstawową, ale nie ma jeszcze 15 lat, może zostać zatrudniona dopiero w roku kalendarzowym, w którym skończy 15 lat.
Jeżeli młodociany ukończył szkołę podstawową rok przed osiągnięciem wieku 15 lat, to może zostać zatrudniona na podstawie umowy o naukę zawodu pod warunkiem, że otrzyma zgodę przedstawiciela ustawowego albo prawnego opiekuna. Musi ona uzyskać także pozytywną opinię od poradni psychologiczno-pedagogicznej.
W działalności kulturalnej, artystycznej, sportowej lub reklamowej młodociany może podjąć pracę zarobkową jeszcze przed ukończeniem 16. roku życia.
Od ilu lat można pracować?
Praca może być bez żadnego problemu podjęta po ukończeniu 18. roku życia. Co jednak w przypadku osób nieletnich? Praca dorywcza to temat poruszany bardzo często przez osoby małoletnie, które chcą dorobić. Praca małoletnich i młodocianych nakłada na pracodawcę bardzo surowe wymagania. Na podstawie umowy o pracę można już zatrudnić osobę, która ukończyła 15 lat. W Kodeksie pracy są dokładnie sprecyzowane informacje dotyczące podpisywania umów o pracę z osobami, które nie są pełnoletnie.
Warunkiem obowiązkowym jest to, by nieletni miał ukończoną szkołę podstawową. Jest to warunek konieczny, by praca dla nieletnich była legalna. Zwykle taka praca dotyczy przyuczenia do zawodu, a więc pracodawca jest zobowiązany do nauki specyfiki pracy. Praca musi być jednak dopasowana do wieku oraz bezpieczna.
Rozwiązanie umowy z pracownikiem młodocianym
Pracodawca, który decyduje się na podpisanie umowy z pracownikiem młodocianym, ma możliwość rozwiązania umowy tylko w poniższych przypadkach:
- młodociany nie wypełniał odpowiednio obowiązków wynikających z umowy o pracę lub nie spełniał obowiązku dokształcania się, chociaż pracodawca stosował środki wychowawcze;
- pracodawca likwiduje lub ogłasza upadłość firmy;
- zakład pracy jest reorganizowany w taki sposób, że nie ma już możliwości zatrudniania osoby młodocianej;
- pracodawca stwierdza, że młodociany jest nieprzydatny w pracy.
Czas pracy w przypadku osób nieletnich
Jasna jest już kwestia, od ilu lat można pracować. Warto też wiedzieć, jaki może być wymiar pracy młodocianych. Osoba w wieku młodocianym nie może pracować więcej niż 8 godzin na dobę, w przypadku osób poniżej 16. roku życia jest to 6 godzin. Do godzin pracy wlicza się czas nauki w szkole i nie ma tutaj znaczenia, czy odbywa się ona w godzinach pracy. Jeżeli czas pracy jest dłuższy niż 4,5 godziny na dobę, to konieczne jest udzielenie przerwy, która będzie trwała nieprzerwanie przez 30 minut. Ta przerwa jest wliczona do czasu pracy. Młodocianego nie można zatrudniać w godzinach nadliczbowych oraz w nocy. Dla młodocianego pora nocna to od 22:00 do 6:00. Przerwa w pracy, która obejmuje porę nocną, powinna trwać przez przynajmniej 14 godzin. Młodociany w ciągu tygodnia powinien mieć przynajmniej 48 godzin nieprzerwanego odpoczynku. Dodatkowo młodociany nie może być zatrudniony przy pracach wzbronionych, chyba że ukończył on 16 lat i jest to konieczne do prawidłowego przeprowadzanie przygotowania zawodowego.
Urlopy wypoczynkowe osób nieletnich
Nieletni, który rozpoczął pracę 6 miesięcy wcześniej, ma prawo do urlopu w wymiarze 12 dni roboczych. Po roku pracy młodociany uzyskuje już prawo do urlopu wynoszącego 26 dni roboczych. Należ jednak pamiętać, że po ukończeniu 18. roku życia urlop redukuje się do 20 dni roboczych. Pracodawca musi udzielić młodocianemu, który chodzi do szkoły, urlopu na okres ferii szkolnych. Młodociany, który uczy się w szkole dla pracujących, może zawnioskować o udzielenie urlopu bezpłatnego w okresie ferii szkolnych, urlop ten nie może jednak przekraczać 2 miesięcy łącznie z urlopem wypoczynkowym.
Od ilu lat można pracować dorywczo?
Polskie prawo nie precyzuje, w jakim okresie można pracować dorywczo. Mogą to robić osoby nieletnie w każdym wieku. Nieletni, którzy nie przekroczyli 14. roku życia, mogą pracować jedynie na podstawie umów cywilnoprawnych, czyli umowy o dzieło lub umowy zlecenie. Wymagana jest w tym przypadku zgoda rodzica lub opiekuna prawnego. Konieczne będzie również zezwolenie inspektora pracy.
Ochrona zdrowia osoby młodocianej w pracy
Młodociany, zanim podejmie pracę, musi przejść wstępne badania lekarskie. W późniejszym okresie musi on także przejść badania kontrolne w czasie zatrudnienia. Jeżeli lekarz stwierdzi, że praca stanowi zagrożenie dla zdrowia, to pracodawca będzie zmuszony do zmiany rodzaju pracy, którą zapewnia młodocianemu. Jeżeli nie ma możliwości zmiany rodzaju pracy, to konieczne będzie niezwłoczne rozwiązanie umowy o pracę i wypłacenie odszkodowania w wysokości wypłaty za okres trwania wypowiedzenia.
To, od kiedy można pracować, nie jest wcale takie proste. Od osoby młodocianej wymaga się spełnienia kilku kryteriów. Również pracodawca, który chce zatrudnić młodocianego, musi spełnić wiele wymagań. Należy pamiętać o tym, by praca nie powodowała zagrożenia dla życia oraz zagrożenia związanego z rozwojem psychofizycznym młodocianego. Wymiar czasu pracy to również ważna kwestia w kontekście osób niepełnoletnich. Praca w młodym wieku może mieć wiele zalet i pomóc młodocianemu w zdobyciu kwalifikacji zawodowych.
Sprawdź zarobki w poszczególnych zawodach
